Les 2: Ik schrijf een boek - maar waar vind ik inspiratie?

Een goed boek steunt vaak op de inspiratie van de auteur… of toch niet? Kan je meer doen dan maar zitten tobben voor een leeg blad? En hoe schrijf je het neer? Enkele nuttige tips.

De twee trappen van inspiratie

Inspiratie komt niet van machten die de gewone sterveling te boven gaan. Soms kan een nieuwsfeit of gewoonweg een toevallige gebeurtenis de schrijver op een idee brengen. Soms is het een herinnering die plots naar boven komt en kettingreactie van ideeën in het hoofd van de schrijver doet ontstaan.

Men zegt wel eens dat de inspiratie in twee trappen ontstaat. Eerst is er de flits of de Big Bang, het initiële idee dat een boek doet ontstaan. Die steekt de tweede trap aan waar een eindeloze hoeveelheid (kleine) ideeën volgt die het verhaal zijn uiteindelijke vorm en inhoud gaat geven.

De inspiratie is geen deus ex machina van buitenaf, maar is een soort vermogen dat binnenin de schrijver zit en dat dus ook met talent te maken heeft. Dat betekent dat de schrijver niet werkeloos op dat ene magische moment moet zitten wachten, maar dat hij die momenten zelf moet creëren.

Met andere woorden, inspiratie mag voor de schrijver niet alleen bestaan uit een puur toeval, hij moet er integendeel zelf voor zorgen dat de inspiratie ontstaat en moet haar kansen geven. Dat zal vooral gebeuren door mensen en dingen te observeren en opvallende zaken te noteren en ze dan laten bezinken. Zo ontstaat een stroom van ideeën. Er wordt beweerd dat het aantal ideeën die op de wc-bril ontstonden ontelbaar zijn. Eens die ideeën er zijn brengt de schrijver daarin samenhang en leven. De lezer ziet alleen het eindproduct van dat proces.

En hoe schrijf ik al dat moois dan best neer?

Sommige auteurs zweren nog altijd bij pen en papier. Passages waar ze nog onzeker over zijn, schrijven ze zelfs met potlood. Zo’n manier van schrijven is eerder omslachtig en bovendien zal iedere uitgever een volledig uitgetikt manuscript vragen. Uiteindelijk zal je er toch de computer of de laptop moeten bij halen, overigens het ideale instrument om in de loop van het verhaal te gaan schuiven met woorden en zinnen, bepaalde woorden via de zoekmachine onmiddellijk terug te vinden, op elk ogenblik op de hoogte te blijven van het aantal geschreven woorden en handig gebruikt te maken van de spelling check.

Het is evenwel aan te raden het plan van je boek op een papier van groot formaat in de buurt van je schrijftafel tegen de muur te plakken. Daarop staan niet alleen de grote lijnen van het verhaal, maar ook de belangrijkste personages met hun naam en hun fysieke en karaktereigenschappen.

Best nuttig is ook steeds een notaboekje op zak te hebben, waarin je op de meest onmogelijke ogenblikken invallen, dialogen of dingen die je op dat ogenblik treffen, meteen te noteren. Sommige schrijvers lopen zelfs met een ouderwetse dictafoon op zak, een handig instrument bij het het poten zetten van een dialoog. Alleen is het wat gek als in zo’n ding midden op de straat staat te spreken. Handige tip: de meeste smartphones hebben een opname-functie…